“2024 Türkiye Ekonomisine Bakış ve 2025 Beklentileri” paneli düzenlendi: “Sürdürülebilir büyüme için ekonomi politikasında değişime ihtiyaç var”

T24 Ekonomi

İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından düzenlenen ‘2024 Türkiye İktisadına Bakış ve 2025 Beklentileri’ paneli, dünyanın en kritik ekonomik sıkıntılarına ışık tutarken Türkiye’nin ekonomik yapısal dönüşümü için atılacak adımların ehemmiyetine dikkat çekti. İktisat uzmanları, geleceğin belirsizliklerini aşmak için siyaset değişikliklerinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Tüm dünyanın faizleri üst gerçek çekerken Türkiye’nin faizleri indirdiğini ve düşünüldüğü üzere bir yatırım atılımı yaratmadığını tabir eden uzmanlar, yakın gelecekte Türkiye’yi büyüyemeyen lakin büyük çalkantıları da olmayan bir ülke olarak gördüklerini tabir etti. 

İstanbul Bilgi Üniversitesi İktisat Kısmı, Finansal İktisat Yüksek Lisans Programı ve Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFİS) tarafından düzenlenen “2024 Türkiye İktisadına Bakış ve 2025 Beklentileri” panelinde global ve lokal iktisat gündemine dair kritik tahliller paylaşıldı. Panelde İstanbul Bilgi Üniversitesi İktisat Kısmı öğretim üyeleri Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, Prof. Dr. M. Ege Yazgan ve Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, bilhassa global enflasyon, güç fiyatlarındaki dalgalanmalar, tedarik zinciri sıkıntıları ve Türkiye iktisadının yapısal dönüşüm ihtiyaçlarını ele aldı. Çok sayıda akademisyen, öğrenci ve kesim temsilcisinin katıldığı aktiflikte, 2025 yılına dair öngörüler de paylaşıldı.

Panelin açılışında konuşan Prof. Dr. Serda Selin Öztürk, global ekonomik dalgalanmaların tesirine dikkat çekerek, şu tabirleri kullandı:

“Son yıllarda jeopolitik tansiyonlar ve pandemi sonrası devrin tesirleri, Türkiye’nin hem kırılganlıklarını hem de esnekliklerini ortaya koydu. Para siyasetindeki yeni yaklaşımlar, mali disiplin maksatları ve finansal piyasalardaki ıslahat gayretleri, ekonomimizin istikrarını güçlendirmek ismine değerli adımları işaret ediyor. Lakin enflasyon, döviz kuru oynaklığı ve cari açık üzere sıkıntılar hala üzerinde çalışılması gereken esas sorunlar.”

“Enflasyonu 30’un altına düşüremeyeceğimizi düşünüyorum”

Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, Türkiye iktisadının 2024 yılına dair değerlendirmelerini ve 2025 yılına yönelik öngörülerini paylaşırken, global ekonomik meseleleri da gündeme getirdi. Akat, dünyadaki en kıymetli iki sorunun Trump ve Çin sıkıntıları olduğunu vurguladı: “Trump’ın tesiriyle, bilhassa korumacılık siyasetleriyle globalleşmenin yerini bölgeselleşme alacak. Çin sorunu ise süreksiz bir sorun değil; Çin’in teknolojik üstünlüğü ve global ticaretteki rolü, ABD ile ortasındaki tansiyonu daha da derinleştiriyor” dedi.

Akat, önümüzdeki periyoda dair kısa vadeli büyük şokların beklenmediğini belirtirken, “Ancak geçiş devirleri her vakit zorludur. Türkiye için de 2025’te büyüme daha düşük kalabilir. Yakın gelecekte Türkiye’yi büyüyemeyen fakat büyük çalkantıları da olmayan bir ülke olarak görüyorum” dedi. Enflasyonun 35 civarına düşebileceğini öngören Akat, Türk lirasının hala paha kaybetmeye devam edeceğini ve döviz kurunun 45-50 TL ortasında hareket edeceğini belirtti. Akat, “Türkiye’de 50 yıllık çok özel bir tecrübemiz var. Biz çok yüksek enflasyonu çok kolay düşürürüz. Ancak sonra sorun başlar, enflasyonu 30’un altına düşüremeyeceğimizi düşünüyorum” dedi.

“Dünya ekonomisindeki büyüme oranını olağanın altına inecek”

Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da bilhassa global çapta Çin ve ABD ortasındaki ekonomik rekabete ve Çin’deki deflasyonist eğilimlere odaklandı. Aslanoğlu, Çin’in dijital para ve teknoloji alanlarındaki atılımlarının ABD tarafından yakından izlendiğine dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:

“ABD, doların global gücünü müdafaaya çalışırken, Çin dijital yuanı yaygınlaştırma stratejisi izliyor. Lakin Çin’deki deflasyon, bilhassa ihracata dayalı büyüme modelinde sıkıntılara işaret ediyor. Bu durum, önümüzdeki yıllarda ekonomik güç dengelerinde kıymetli tesirler yaratacak. Müdafaacı siyasetlerin artmasıyla dünya ekonomisindeki büyüme oranının olağanın altına ineceğini öngörüyorum.”

Aslanoğlu, Türkiye özelinde ise şu yorumu yaptı:

“Bizde görebildiğim şu, bizim iktisat siyasetlerinin kurgusunda bir değişikliğe gereksinimimiz olacak. Bu değişim hem ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğini sağlamak hem de dışsal şoklara karşı direnç geliştirmek ismine kritik ehemmiyete sahip. Ayrıyeten, carry trade stratejilerinin Türkiye üzere gelişen piyasalardaki tesirini de göz önünde bulundurmalıyız.”

“ Tüm dünya faizleri üst yanlışsız çekerken biz faizleri indirdik” 

Prof. Dr. M. Ege Yazgan, Çin teknolojisinin birçok alanda Amerikan teknolojisinden daha üstün olduğunu belirterek, “Son derece ucuz ve sağlam bir formda geliştirilmiş WeChat üzere teknolojiler Çin’in teknolojik üstünlüğünü ortaya koyuyor. ABD’nin bu alanda Çin ile çaba etmek istemesi çok anlaşılır bir şey; bu alandaki üstünlüğünü kaybetmek istemiyor. Trump Çin’e karşı ticaret savaşı ile yerli sanayi üretimini canlandırmak istiyor. Fakat, tıpkı anda hem dış ticaret açığını azaltmaya çalışmak hem de doların global hakimiyetini sürdürmek çelişkili bir yaklaşım.” dedi. Türkiye iktisadına dair değerlendirmelerde bulunan Yazgan, Türkiye’de enflasyonun 30’un altında kalmasının sıkıntı göründüğünü lisana getirdi. Yazgan, “Neredeyse tüm dünyada pandemi sonrası enflasyon denetim altına alındı, bizim dışımızda az sayıda ülke haricinde denetim altına alınmamış enflasyon kalmadı. Dünyadaki enflasyonun, pandeminin hissesi bizde de oldu. Fakat tüm dünya faizleri üst hakikat çekerken biz faizleri indirerek öteki bir maceraya gerçek geçtik. O macera düşünüldüğü üzere bir yatırım atağı yaratmadı. Büyümeyi düşüren, yatırımları tırpanlayan bir tesir yarattı” dedi.